کریم اله قائمی -شعر تبری

گوهـا ر رُش هـادِ بُرن لَتـه په

هـوا زرده بَزو خامبـه بـورِم لِه

کالی ر وازهِکان کاتی ر بَیِرَه

کُلنده دوندِ و هاکن لوش رهِ په

کریم اله قائمی، نوج، ص 72

جلیل قیصری -شعر تبری

اَزیمـار دَسِّ چیـن کمِّه تـه دَردِ
اولی، اولی وجین کمّه ته دردِ
خوشَه خوشَه و خمِّن خمِّن ایمِه
کِپا کِپا و خـَرمن خَرمن ایمِـه
جلیل قیصری،نوج، ص 80

ازال و ورزا اره سربشته بورده
گَسنّ و ورکاره سربشته بورده
نشـرسّه کـرّه خـرمن نکـرده
فیـه و لیفـاره سـربشتـه بورده
جلیل قیصری، سولاردنی، ص12
(مجموعه اشعار، قیصری،کوشش حسین صمدی، نشر زهره، چاپ احمدی، 1371)

علی حسن نژاد

نچـرم کاها کـردنه ته عـادت
آدم فداها کردنـه ته عـادت
نِمبه مِسّه سیو دسمال بئیر دس
چکه سما ها کردنه ته عا

       #######

امـرو بمومه کاکـرون درمبـه
سیو ساینه ته جا آخر وَرمبه
تیسا خشک نونِ خدره‌خرمّبه
نامــرد نـونِّ دکـّل نخـرمبـه
علی حسن نژاد، ونوشه، چاپ فرهنگ و ارشاد استان، سال 1377 هـ.ش، ص26

ننوز

ننـوز گُته که دِنیـا چه کـارِ زاره
گاسفِن به‌کرس ورگ ونه‌‌سِرِه داره
کرکِ کولـی ره ربا اجاره داره
الحق که جَهَون گو دَکته پنبه جاره
اشرفی، ننوز، ص 76،خانه سبز، 1376

جهانگیر نصر اشرفی -شعر تبری

ننوز گته که اشرف ته باغشِا کو
ته شاه و امیرونِ برو بیا کو
ته سرنا چی و چکّه زنِ سماکـو
کالـه بهییـو تره دَوسْتنه گو
جهانگیرنصر اشرفی، ننوز،ص 7

اسداله عمادی-شعر تبری

دِسِّــه روزِ لَلـِة خـونــش نیمــو
چپون هی هی و خونش نیمو
پلنگ‌لس‌لس بورده‌چفت‌دیاری
لَله ره ونگ هدا عاشـق واری
چپـون بـی وفـا رونـش نکـرده
لَله جه حرف نزو خونش نکرده
«اسداله عمادی » نوج، ص66

---

عیسی کیانی حاجی شعر تبری

عاروس و داماد شینه‌حِجلِه خِنِه
شَمْ به دَسّ و قَن به دِهون کِردِنِه
دامـــادِ پـر اِمــو دائِـه پـا اِنــّاز
تـا عـاروس هنیشـه روی زر اِنّاز
عــاروس شِه خِنِه وَنِِّسه رَجــِه
کَتِ کَـش ر زوئِه رِز رِزِ میـجِـه
آویزون‌کِردِه هرچی داشتِه‌جِهاز
مُورْ قاب،ُتتم‌کیسه،پیل‌کیف، جانِماز
عیسی کیانی حاجی،سجرو، ص40،ناشر مؤلف، 1375

محسن مجید زاده-شعر محلی

مونگه شو بلبل مس‌کنّه خونّش
ویشه دریم جه،اَش زنّه نالش
شـرشـرِ آبشــارا روآرِ مـجش
چمرِ زنگ گسفنـدون گالـش
لَلِه وای چپون گالشی خونش
زِلالِهْ ائو دَریـم، رو جـایِ شـو
میهـا تَجِنِه دلغـارّه دنــه خش
سی سی پشته جه شِه زِنِّهُ وارِش
هِمِهْ سُوغاتِیِ فصـل ویهــاره
ویهـاره پـر خجیــره لالــه زاره
«محسن مجید زاده» نوج، ص94

ادبیات مازندرانی

 

میان زبان تبری و گویش مازندرانی امروز، تفاوت فراوانی وجود دارد آن قدر که مردم امروز مازندران زبان تبری را نمی فهمند. زیرا آن زبان، مربوط به زمان دورتر و مکان گسترده تری از مازندران کنونی است که یک زمانی مازندران فعلی جزء آن بوده است. قدمت تمدن این سرزمین در زمان آمدن آریائیان به ایران نیز فراتر می رود؛ تا به جایی و زمانی می رسد که تپوریان و آماردیان در آن زندگی می کردند. ما نمی‌توانیم تپوریان و آماردیان را فاقد تمدن و فرهنگ بدانیم. زیرا آنچه درباره این مردمان گفته اند حکایت از حضور تمدن و فرهنگ شان است

.
از ادبیات آماردیان و تپوریان، تاکنون چیزی در دست نداریم. امّا در زبان تبری اندکی داریم که برای نوشتن تاریخ ادبیات می تواند مبنای کار محققان قرار گیرد. تقریبا از اواسط قرن ششم به همه مناطق تبرستان مازندران گفته شد. و ما امروز مازندرانی هستیم، نه تبرستانی و گویش ما نیز مازندرانی است.
اشعار کنزالاسرار و اشعار زمان های بعدش را مازندرانی می دانم نه تبری. زیرا میان آن زبان و این گویش آن قدر فرق وجود دارد که من از آن زبان چندان سردر نمی آورم. به نظر می رسد در زمان اقتدار زبان تبری، بعضی از مناطق تبرستان، مازندرانی سخن می‌گفتند.
شعر و ادبِ مازندران را با سابقة دراز تبری می شناسیم، که از این زبان آثارِ زیادی در دست نیست و آن مقدار کم عبارتند از:
1- نیکی نامه اثر مرزبان به شعر تبری که فقط یک نام از آن باقی است.
2- مرزبان نامه ( آنچه امروز معروف است ) اثر مرزبان به نثر، به گویش تبری ( به تقلید از کلیله و دمنه) که اصل اثر در دست نیست، فقط در ترجمه باقی است بقیه در ادامه مطلب بخوانید

آی ربابه

ﺗِﺮﻩ ﺑاوتمه ﻧﭙﻮﺵ ﻣل ملِ ﺟﻤﻪ

 ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﺑﻼﺭﻩ
ﺗﺮﻩ ﺑاوتمه ﻧﺸﻮ ﮐﻮهیِ ﺧﺎﻧﻪ

 ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﺑﻼﺭﻩ
ﺗﺮﻩ ﺑاوتمه ﻧﭙﻮﺵ مل ملِ ﺟﻤﻪ

 ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﺑﻼﺭﻩ
ﺗﺮﻩ ﺑاوتمه ﻧﺸﻮ ﮐﻮهیِ ﺧﺎﻧﻪ

ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﺑﻼﺭﻩ
**************
ﻣِﻪ چشِ ﺳﺮﻣﻪ
ته ﻧﮑﻦ ﺑﺮﻣﻪ ته بلاره
ﮐﻮﻫﯽ ﺷﻮﻧﻪ ﮐﻮﻫ
ﺗِﺮِﻩ ﻧَﻮﺭﻧﻪ
ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﺑﻼﺭﻩ
***********
ﮐﯿﺠﺎﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﮔﺮﻩ ﺗﻪ ﻣﺎﺭﻩ ﮔﺮﻩ

 ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪﺑﻼﺭﻩ
ﺗﻪ ﺍﺳﭙﻪ ﺩلِ ﺳﺮ سیا ﺧﺎل دره

ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﺑﻼﺭﻩ
ﮐﯿﺠﺎﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﮔﺮﻩ ﺗﻪ ﻣﺎﺭﻩ ﮔﺮﻩ

 ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪﺑﻼﺭﻩ

ﺗﻪ ﺍﺳﭙﻪ ﺩلِ ﺳﺮ سیا ﺧﺎل دره

 ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﺑﻼﺭﻩ

چشمه سر او چنده زلاله

آی ربابه جان ته بلاره

وک دَ رِ اون ور زنده نقاره

 ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﺑﻼﺭﻩ

 ته دوش کوزه ر کی گرنه بقل

 ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﺑﻼﺭﻩ

می دل از غم ته بیه صد پاره

 ﺁﯼ ﺭﺑﺎﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﻪ ﺑﻼﺭﻩ

ترانه محلی مازرونی